گاهی ممکن است در برخی نمونه ها، آلودگی هایی نظیر گرد و غبار، رطوبت، ویروس ها و موارد این چنینی وجود داشته باشند که می توانند بر نتیجه نهایی آزمایش تأثیر بگذارند. بنابراین باید قبل از انجام آزمایش، این آلودگی ها را از نمونه جدا کرد. یکی از تجهیزات آزمایشگاهی که می تواند منجر به از بین رفتن آلودگی های نمونه شود، استفاده از آون(فور) است که با نام «آون هوای داغ» و یا «گرم خانه» نیز شناخته می شود. زمانی که دمای داخل آون را به طور تدریجی افزایش دهند، رطوبتی که درون وسایل شیشه ای وجود دارد، بخار شده و به این ترتیب امکان هیچ نوع فعالیت زیستی وجود نخواهد داشت. استریل کردن به وسیله حرارت خشک، زمانی قابل انجام است که ماده مورد نظر به مدت 40 دقیقه درون آون قرار بگیرد.
در دستگاه آون، انتقال حرارت به صورت خودکار و طبیعی صورت می گیرد. در حالیکه که در برخی از دستگاه های مشابه، گرما را با کمک پنکه حرکت می دهند. یا اینکه از تفاوت چگالی های هوای گرم و سرد، برای جابجایی هوای داخل آون استفاده می شود. محدوده دمایی کارکرد آون معمولاً بین دمای اتاق تا 350 درجه سانتیگراد است. اگر چه انواع دیگری از آون های آزمایشگاهی نیز وجود دارند که تا دمای 600 درجه سانتیگراد هم کار می کنند.
از آون معمولاً برای موارد زیر استفاده می شود:
وقتی که نمونه در حین خشک کردن و پختن آسیب ببیند، از لحاظ فیزیکی و شیمیایی آسیب می بیند.
هر دستگاه، شامل مجموعه ای از تجهیزات است که با کنار هم قرار گرفتن و همکاری با یکدیگر، باعث کارکرد درست دستگاه می شوند. در مورد دستگاه آون هم همینطور است. اجزای تشکیل دهنده آون عبارتند از:
فضایی است که تجهیزات را به منظور استریلیزه کردن درون خود جای می دهد. جنس محفظه، استیل ضد زنگ است و نسبت به گرما بسیار مقاوم بالایی دارد. در این محفظه، حسگر دما و ترموکوپل نیز وجود دارد.
المنت ها باعث ایجاد گرمای مورد نیاز آون می شوند و محل قرار گیری گیری آنها نزدیک به دیواره بیرونی آون است. با توجه به نوع دستگاه آون، مدل و توان الکتریکی آن، از یک یا دو عدد المنت استفاده می شود. این المنت ها فلزی بوده و پوشش آنها از نوعی سرامیک نسوز است که مانع از انتقال جریان الکتریکی به درون محفظه درونی آون می شود.
این عایق ها در محیط بیرونی آون تعبیه شده و جنس آنها از پشم شیشه است. از آنها به منظور پیشگیری از هدر رفتن گرمای درون محفظه استفاده می شود. همچنین جلوی گرم شدن بیش از حد محفظه درونی را نیز می گیرند.
با توجه به نوع و مدل آون، سیستم نمایش دمای محفظه ممکن است به صورت کاملاً جدا و یا در یک سیستم یکپارچه باشد. سیستم نمایش دما می تواند به صورت دماسنج عقربه ای یا جیوه ای باشد. همچنین ممکن است یک برد الکتریکی باشد که به همراه نمایشگر دیجیتال و حسگر حرارتی است.
این سیتم که به منظور کنترل دما استفاده می شود، بر اساس مدل آون، ممکن است ترموکوپل‌هایی از جنس جیوه و فلز باشد. همچنین ممکن است یک سیستم میکروپروسسوری، به همراه حسگرهای دقیقی باشد.
این سیتم که وظیفه آن محافظت از دستگاه و اجزای آن و همچنین تأمین امنیت کاربران است، با توجه به مدل آون می تواند به صورت حرارتی یا اکلتریکی باشد. این سیستم می تواند فیوزهای الکتریکی داشته باشد که در مواقع اورژانسی یا به هنگام افزایش بیش از حد حرارت دستگاه، جریان را قطع می کنند.
آون ها انواع مختلفی دارند. مثلا ممکن است برخی از آنها دیجیتال بوده و برخی دیگر فقط تایمر داشته باشند. همچنین نحوه انتقال گرما و نوع کارکرد هر یک از مدل ها نیز می تواند متفاوت از دیگری باشد. بنابراین به هنگام خرید آون باید هدف خود را در نظر بگیرید و نوع و مدل آن را مطابق با انتظاری که از کارکرد آون دارید، خریداری کنید. انواع مختلف آون ها عبارتند از:
اکثر آون ها معمولاً دمایی تا 300 درجه سانتی گراد تولید می کنند. اما آون دما بالا می تواند دمای 600 الی 700 درجه نیز تولید کند.
گاهی ممکن است نمونه آزمایشگاهی نسب به اکسیژن حساس باشد. در چنین مواردی باید خشک کردن نمونه در شرایط خلأ انجام شود. بدین منظور از آون خلأ برای این کار استفاده می شود که محفظه درونی آن به کمک پمپ خلأ، خالی از هواست. این آون بیشتر در پزشکی قانونی کاربرد دارد. جنس آن نیز می تواند بدنه چدن، آلومینیم و یا استیل ضد زنگ باشد.
این دستگاه به منظور تولید گرمای مورد نظر به منظور استریل کردن، مجهز به یک فن و یک المنت است. امکان دارد در برخی از این آون ها، المنت خارج از دستگاه تعبیه شده باشد که باعث می شود مواد درون آون از برخورد مستقیم گرما در امان باشند. فن نیز به منظور انتقال جریان هوای داخل محفظه ضروری است.
آون همرفتی در دو نوع همرفت مکانیکی و همرفت جاذبه وجود دارد. که در نوع همرفت مکانیکی، برای انتقال دما از فن استفاده می شود، اما در آون همرفت مکانیکی از جریان همرفت طبیعی به منظور یکسان سازی دما در قسمت محفظه درونی استفاده می شود. به طوری که هوای گرم به دلیل سبکی به سمت بالا رفته و هوای سرد پایین می ماند و به این ترتیب دما یکنواخت می شود. کاربرد این آون در آزمایشگاه های زیست شناسی و محیط زیست است.
از این دستگاه در کارهای پیچیده استفاده می شود و تنظیمات خاص و بسیار پیشرفته ای دارد. برای خشک کردن دستگاه ها از این آون استفاده می شود.
قیمت آون ها به عوامل زیادی بستگی دارد، از جمله ایرانی یا خارجی بودن دستگاه، جنس و هوشمند یا خلأ بودن آون. همچنین حجم محفظه درونی و میزان تجهیزات دستگاه نیز بر قیمت تأثیر می گذارند. برای مثال آون خلأ و فن دار نسبت به آون ساده، قیمت بیشتری خواهند داشت.
آون هایی که در داخل کشور تولید می شوند، نسبت به نمونه های خارجی، قیمت تمام کمتری دارند. بنابراین با خرید تجهیزات آزمایشگاهی و از جمله آون، علاوه بر صرفه جویی در هزینه ها، از تولید میلی نیز حمایت خواهد شد. برای خرید آون به صورت غیرحضوری، می توانید به انواع سایت های معتبر در این زمینه مراجعه کنید. یکی از این سایت ها لاب تجهیز labtajhiz.com است که انواع مدل های آون را با قیمت مناسب و کیفیت بالا به فروش می رساند.
