ظروف آزمایشگاهی مجموعه ای از ظروف پلاستیکی و شیشه ای می باشند که در آزمایشگاه ها کاربرد بسیار زیادی دارند. این ظروف به دلیل مجاورت با مواد شیمیایی متفاوت، دارای مقاومت بالایی هستند. ظروف پرکاربرد آزمایشگاهی شامل انواع مختلفی می باشند که هر کدام برای کار خاصی مورد استفاده قرار می گیرند اما معمولا از آنها برای جا به جایی و نگهداری مواد شیمیایی استفاده می شود. در ادامه قصد داریم بع تعدادی از ظروف آزمایشگاهی پرکاربرد بپردازیم.
بشر شیشه ای یکی از ظروف آزمایشگاهی است که دارای ابعاد و اندازه حجمی متفاوتی می باشد. این ظروف که از جنس شیشه یا پلاستیک هستند، از 5 سی سی تا 5000 سی سی وجود خواهند داشت. بشرها معمولا به شکل استوانه ای هستند که در قسمت بالایی آنها شکافی برای ریختن مایعات قرار داده شده است. از آنها معمولا برای برداشتن مقدار مشخصی از مایعات، حل کردن و یا گرم کردن مایعات استفاده خواهند کرد.
به لوله شیشه ای استوانه ای شکلی که مشابه لوله آزمایش می باشد و کاربرد زیادی در آزمایشگاه ها دارد، استوانه مدرج می گویند. در لبه این لوله ها برگشتگی شیار مانندی قرار گرفته شده است تا محلول ها بتوانند به راحتی از درون ظرف بیرون بیایند. استوانه مدرج همانند بورت ها و پیپت ها دارای درجه بندی می باشد با این تفاوت که در این لوله های آزمایشگاهی، درجه های کوچک در قسمت پایین آنها قرار گرفته اند. این ظروف پرکاربرد دارای ویژگی های زیادی می باشد به طوری که از مهم ترین ویژگی های آنها می توان به وجود ابعاد مختلف و دقت بالای اندازه گیری حجم مایعات اشاره کرد.
ارلن با داشتن طراحی مخروطی شکل از مهم ترین ظروف آزمایشگاهی به شمار می آید که بیشترین کاربرد را برای ترکیب، جوشاندن و تبخیر مایعات دارد. این ظروف همانند دیگر وسایل آزمایشگاهی انواع مختلفی مانند ارلن های مدرج، دهانه تنگ، بوخنر و.. دارند. حجم مایعات در ارلن نوع مدرج به طور محدود مشخص می شود. ارلن بوخنر (خلا) شکلی شبیه ارلن دهانه تنگ دارد؛ یعنی بر روی گردن آن یک لوله شیشه ای قرار گرفته شده است. از ویژگی های مهم ارلن ها می توان به مقاومت آنها در برابر گرما اشاره کرد. همچنین از شفافیت بالایی برخوردار می باشند.
بالن ها به عنوان یکی از ظروف آزمایشگاهی، شکلی گلابی مانند دارند که در جهت حرارت و گرم کردن مایعات مورد استفاده قرار می گیرند. این ظروف شامل انواع مختلفی مانند بالن ته صاف، ته گرد، تقطیر و … می شوند که کاربردهای فراوانی دارند. بالن تقطیر همانند بالن ته گرد می باشد اما با یکدیگر تفاوت هایی نیز دارند. از تفاوت های آن می توان به وجود لوله جانبی توخالی و باریک اشاره کرد که این لوله ها در گردن بالن تقطیر قرار گرفته اند. از آنجایی که این لوله جانبی برای خروج مواد گازی در نظر گرفته شده است از این بالن ها برای تقطیر مایعات، تهیه گازهای هیدروژن، کلر و... استفاده می شود.
بورت ، لوله دراز و باریکی می باشد که بر حسب میلی لیتر درجه بندی شده است. حجم این ظروف آزمایشگاهی مختلف بوده یعنی از 10 سی سی تا 100 سی سی تولید می شوند. در انتهای این لوله، محلی برای خروج محلول قرار گرفته شده است. همچنین دارای یک شیر تخلیه می باشد که جنس آن را از شیشه یا پلاستیک ساخته اند. بورت ها معمولا به سه دسته بورت حجمی، پیستونی یا دیجیتالی و اتوماتیک دسته بندی می شوند. آنها بیشترین کاربرد را برای اندازه گیری محلول دارند؛ به همین دلیل از دقت بالایی برخوردار می باشند. بورت ها در مقایسه با پیپت ها تنها در دقت اندازه گیری تفاوت دارند.
پیپت همانند بورت آزمایشگاهی، لوله ای باریک و دو سر باز می باشد با این تفاوت که در انتهای آن هیچ گونه شیری تعبیه نشده است. انتهای این وسیله از سایر قسمت های آن باریک تر می باشد. به گونه ای که خروج مایع حالت قطره چکانی پیدا می کند. درجه بندی پیپت ساده نیز همانند بورت می باشد؛ یعنی صفر آن در بالای ظرف قرار گرفته است. علاوه بر پیپت ساده، پیپت حبابدار و پمپ دار نیز وجود دارند که نوع حبابدار آنها دارای مخزن می باشد. گنجایش پیپت، بر روی مخزن آن که در وسط لوله قرار گرفته است، ثبت خواهد شد.
پلیت که با نام دیگر پتری دیش نیز شناخته شده است، یکی از انواع ظروف آزمایشگاهی محسوب می شود که دارای ابعاد 6، 8، 10، 12، 15 و 20 می باشد. آنها در دو نوع پلاستیکی و شیشه ای در بازار عرضه می شوند. نوع پلاستیکی آنها یکبار مصرف است؛ زیرا در این نوع ظروف آلودگی همچنان باقی می ماند اما پلیت آزمایشگاهی شیشه ای را می توان پس از استریل کردن، دوباره مورد استفاده قرار داد. این ظروف که شکلی بشقاب مانند دارد، دارای کاربردهای زیادی هستند اما کشت سلولی یا نگهداری خرده های ریز از مهم ترین کاربردهای آنها می باشد.
ویال ظروف شیشه ای کوچکی هستند که داروهای مایع و پودری را در خود نگهداری می کنند. آنها ظرف های شیشه ای سفید یا کهربایی رنگی هستند که به صورت یک دوزی یا چند دوزی وجود دارند. ویال ها پودرهای آزمایشگاهی، مواد آزمایشگاهی و… را در خود نگهداری خواهند کرد؛ به همین دلیل کاربرد زیادی در تمام آزمایشگاه های علمی دارند. آنها در آزمایشگاه های شیمی و پزشکی نیز مورد استفاده قرار می گیرند اما معمولا استفاده از آنها به صورت یکبار مصرف خواهد بود.
قیف Funnel یکی دیگر از ظروف آزمایشگاهی می باشد که انواع مختلفی مانند قیف معمولی (ساده)، قیف دکانتوره (جدا کننده) و.. دارد. هر کدام از این قیف ها دارای کاربرد متفاوتی هستند. قیف آزمایشگاهی ، شکلی مخروط مانند دارد که در پایین آن یک لوله باریک و بلند قرار گرفته است. بنابراین از این طریق می توان محلول را از ظروف آزمایشگاهی به ظروف دیگر انتقال داد. همچنین برای جداسازی مایع از جامد مورد استفاده قرار می گیرند.
با توجه به اینکه ظروف آزمایشگاهی موارد مختلفی را شامل می شود، بنابراین قیمت هر کدوم از این ظروف متفاوت خواهد بود. علاوه بر این هر ظرف، در مدل های متنوعی موجود است که این مورد نیز بر قیمت تأثیر می گذارد. ساخت داخل یا خارج بودن هم از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت است، طبیعی است که ساخت خارج نسبت به ساخت داخل قیمت بیشتری خواهد داشت.
ظروف آزمایشگاهی دارای ابعاد و مدل های مختلفی هستند. بنابراین اندازه و مدل این ظروف در قیمت آنها تاثیر می گذارد. از آنجایی که این ظروف دارای جنس های متفاوتی هستند، قیمت آنها به جنس ظروف نیز بستگی دارد. همچنین نوع شرکت تولید کننده در قیمت این ظروف اثر می گذارد.
